Ποια είναι η Διεύθυνση Δημοσίων Επενδύσεων
Κύρια αποστολή της ΔΔΕ είναι η κατάρτιση, η εκτέλεση και η χρηματοδότηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων σύμφωνα με τον Κρατικό Προϋπολογισμό (Προϋπολογισμός Δημοσίων Επενδύσεων).

Η λειτουργία της ΔΔΕ διέπεται από τις διατάξεις του Προεδρικού Διατάγματος 178/2000 (ΦΕΚ Α΄ 165/14?07?2000) όπως αυτό ισχύει σήμερα (ο Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών).

Ειδικότερα, στο άρθρο 2 του Π.Δ. 178/2000 θεσμοθετείται η βασική διάρθρωση των Υπηρεσιών του Υπουργείου, στο πλαίσιο της οποίας η ΔΔΕ υπάγεται διοικητικά στη Γενική Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, Περιφερειακής Πολιτικής και Δημοσίων Επενδύσεων της Γενικής Γραμματείας Επενδύσεων και Ανάπτυξης.
 
Ποια είναι η Οργανωτική Δομή
Η τυπική Οργανωτική Δομή που ορίζεται στο Π.Δ. 178/2000 προβλέπει την κατανομή του αντικειμένου της ΔΔΕ στα ακόλουθα πέντε Τμήματα:

1. Τμήμα Κατάρτισης Ετήσιων Προγραμμάτων Δημοσίων Επενδύσεων
   - Η υλοποίηση των επενδυτικών προτεραιοτήτων του Δημοσίου με την κατανομή των ετήσιων πιστώσεων των έργων Εθνικού, Περιφερειακού, Νομαρχιακού & Τοπικού Επιπέδου στους επιμέρους φορείς και τομείς.
   - Η αξιολόγηση των προτάσεων των φορέων και των τροποποιήσεών τους, η τελική διαμόρφωση, κατάρτιση και έγκριση των Συλλογικών Αποφάσεων ένταξης έργων, μελετών και προγραμμάτων.
   - Η παρακολούθηση της εκτέλεσης των ετήσιων επενδυτικών προγραμμάτων όλων των φορέων με βάση το ΟΠΣ.
   - Η παροχή στοιχείων στο τμήμα «Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων» για την κατάρτιση του ΠΔΕ, Οικονομικού Απολογισμού και σχετικών Εγκυκλίων Οδηγιών προς τους αρμόδιους φορείς.
   - Η μέσω σεμιναρίων και συναντήσεων διαδικασία ενημέρωσης για θέματα εφαρμογής κατάρτισης και εκτέλεσης του ΠΔΕ.
2. Τμήμα Εκτέλεσης Προϋπολογισμού, Χρηματοδότησης και Οικονομικής Παρακολούθησης του ΠΔΕ.
   - Η εκτέλεση του ΠΔΕ, σύμφωνα με την νομοθεσία και τις ισχύουσες διατάξεις περί Δημοσίων Επενδύσεων σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΓΛΚ.
   - Η συμμετοχή στην Κατάρτιση του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων σε συνεργασία με το τμήμα «Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων».
   - Η απρόσκοπτη χρηματοδότηση των Φορέων εκτέλεσης, των έργων Εθνικού, Περιφερειακού, Νομαρχιακού και Τοπικού χαρακτήρα και η παρακολούθηση των πληρωμών και των λοιπών οικονομικών στοιχείων.
   - Η παρακολούθηση και ο έλεγχος σε συνεργασία με το τμήμα «Κατάρτισης Ετήσιων Προγραμμάτων Δημοσίων Επενδύσεων» και τις αρμόδιες Οικονομικές Υπηρεσίες του Υπουργείου και τις αρμόδιες Ελεγκτικές Υπηρεσίες του ΓΛΚ όπου κρίνεται αναγκαίο - των επιχορηγήσεων αρμοδιότητας ΥΠΑΑΝ που δίδονται σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου.
   - Η παρακολούθηση της εξέλιξης των πληρωμών κατά την εκτέλεση του Ετήσιου Προϋπολογισμού και η έκδοση περιοδικών και τελικών απολογιστικών στοιχείων.
3. Τμήμα Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων
   - Η σύνταξη της ετήσιας εγκυκλίου προεκτιμήσεων πληρωμών από τους φορείς υλοποίησης του ΠΔΕ.
   - Η διαμόρφωση της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων και η αποστολή των στοιχείων στο ΓΛΚ για την κατάρτιση του Κρατικού Προϋπολογισμού.
   - Η σύνταξη της ετησίας Εγκυκλίου Οδηγιών Κατάρτισης ΠΔΕ προς τους αρμόδιους φορείς.
   - Ο οικονομικός απολογισμός της εκτέλεσης του ΠΔΕ τρέχοντος έτους, η απορρόφηση των σχετικών πόρων και η διαμόρφωση της σχετικής εισηγητικής έκθεσης.
   - Ο συντονισμός των ενεργειών έναντι Διεθνών Χρηματοδοτικών Οργανισμών που συγχρηματοδοτούν ή δανειοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, οπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΤΑΣΕ).
   - Η αξιολόγηση των πηγών εσόδων του ΠΔΕ και η παρακολούθησή τους.
4. Τμήμα Αξιολόγησης Κόστους ? Οφέλους και Μελετών Σκοπιμότητας
   - Κατάρτιση προδιαγραφών μελετών κόστους - οφέλους για μείζονα έργα του ΠΔΕ και προδιαγραφών μελετών σκοπιμότητας για μικρότερα έργα.
   - Αξιολόγηση των μελετών που συντάσσονται και υποβάλλονται με ευθύνη των φορέων υλοποίησης των έργων.
5. Τμήμα Στατιστικής και Τεκμηρίωσης
   - Η συλλογή, η επεξεργασία και η στατιστική ανάλυση των στοιχείων εκτέλεσης του Προϋπολογισμού και του ΠΔΕ σε ετήσια και μακροχρόνια βάση με σκοπό την έγκαιρη ενημέρωση όλων των αρμόδιων Περιφερειακών και Κεντρικών Υπηρεσιών. Για το σκοπό αυτό οι αρμόδιες Διευθύνσεις και τα τμήματα παρέχουν το αναγκαίο υλικό.
   - Η άσκηση της εποπτείας της λειτουργίας του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (εφαρμογή ΠΔΕ), για τη συνεχή ανάπτυξη και βελτίωσή του με βάση τις ανάγκες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
   - Η άσκηση της εποπτείας της λειτουργίας του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (εφαρμογή ΠΔΕ), για τη συνεχή ανάπτυξη και βελτίωσή του με βάση τις ανάγκες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
 
Οι Στόχοι και περιεχόμενο του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων
Το ΠΔΕ χρηματοδοτεί την αναπτυξιακή πολιτική της χώρας με έργα που συμβάλουν στην ανανέωση και την αύξηση του ιδιωτικού και δημόσιου κεφαλαίου της οικονομίας στηρίζοντας την αναπτυξιακή διαδικασία και τον εκσυγχρονισμό της χώρας σε μακροχρόνια βάση.

Ως βασικό εργαλείο άσκησης αναπτυξιακής πολιτικής, το ΠΔΕ καλείται να συμβάλλει στην επίτευξη των εκάστοτε αναπτυξιακών στόχων και προτεραιοτήτων του εθνικού προγραμματισμού, όπως είναι η αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας, η αύξηση της παραγωγικότητας, η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η αύξηση της απασχόλησης και η προώθηση δράσεων που θα ενισχύουν την κοινωνική συνοχή.

Οι πόροι του ΠΔΕ αποτελούν επενδυτική δαπάνη και έχουν πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις τόσο στην παραγωγή όσο και στην απασχόληση, σε αντίθεση με τις δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού (λειτουργικές δαπάνες και μισθοί) που έχουν κυρίως καταναλωτικό χαρακτήρα.

Στο ΠΔΕ εντάσσονται έργα, μελέτες, ενέργειες και δράσεις, που εγκρίνονται από το ΥΠΑΑΝ, ύστερα από πρόταση των αρμόδιων φορέων και χρηματοδοτούνται από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων.

Οι επενδύσεις που εντάσσονται στο ΠΔΕ αφορούν τις παρακάτω γενικές κατηγορίες:
 1. Κατασκευές, ανακατασκευές & επεκτάσεις εγκαταστάσεων ή έργων.
 2. Προμήθεια μονίμων εξοπλιστικών μέσων και μηχανολογικού εξοπλισμού.
 3. Έρευνες και μελέτες που αναφέρονται αποκλειστικά στις παραπάνω περιπτώσεις καθώς και μελέτες, έρευνες εμπειρογνωμοσύνες, που αφορούν στο καλύτερο προγραμματισμό έργων και μελετών που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ.
 4. Όλες ανεξαιρέτως οι δαπάνες των εγκεκριμένων προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, των Προγραμμάτων Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας (Ν.3614/2007) που χρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και των Λοιπών Κοινοτικών Προγραμμάτων.
 5. Δανειοδοτούμενα έργα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και άλλους διεθνείς Οργανισμούς.
 6. Επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (Ν.2515/97, άρθρο 18).
 7. Αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των ανώνυμων εταιρειών του Δημόσιου Τομέα (ΔΕΚΟ).
 8. Λοιπές Επενδυτικές δραστηριότητες που εξειδικεύονται με Προεδρικά Διατάγματα ή Υπουργικές Αποφάσεις.
 
Ποια είναι τα Υποπρογράμματα και ύψος ΠΔΕ;
Το ΠΔΕ αποτελείται από τα δύο ακόλουθα υποπρογράμματα:

   - Το συγχρηματοδοτούμενο από κοινοτικούς πόρους ΠΔΕ στο οποίο περιλαμβάνονται οι πόροι για την υλοποίηση των παρεμβάσεων του ΕΣΠΑ, του Ταμείου Συνοχής, του Γ΄ ΚΠΣ και των ΕΠ «Αλ.Μπαλτατζής» και «Αλιείας».
   - Το εθνικό ΠΔΕ, που εξυπηρετεί τις ανάγκες του υφιστάμενου και του νέου Επενδυτικού Νόμου, τα επενδυτικά προγράμματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ΣΑΤΑ και ΕΛΛΑΔΑ, τις δαπάνες για την αποκατάσταση ζημιών σε έργα υποδομής και ενισχύσεις σε πληγέντες από σεισμούς, πυρκαγιές και άλλες φυσικές καταστροφές, καθώς και την κάλυψη των λοιπών ? μη συγχρηματοδοτούμενων από κοινοτικούς πόρους? επενδυτικών δαπανών των Υπουργείων και των Περιφερειών. Ακόμη, συμβάλλει αποφασιστικά και στην υποβοήθηση κοινωνικών ομάδων με ιδιαίτερα προβλήματα, διαθέτοντας σημαντικά κονδύλια για την κοινωνική πρόνοια, τη λαϊκή κατοικία, την καταπολέμηση της ανεργίας, τη δωρεάν κρατική αρωγή στους σεισμόπληκτους και τη δωρεάν κρατική αρωγή για την αποκατάσταση παλιννοστούντων από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. .
 
Οι Φορείς Εκτέλεσης (Χρηματοδότησης) και Υλοποίησης ΠΔΕ
Οι δημόσιες επενδύσεις υλοποιούνται από τα Υπουργεία και τις Περιφέρειες, καθώς και από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου, Ανώνυμες Εταιρίες του Δημοσίου και Οργανισμούς (ΔΕΚΟ) και καλύπτονται οργανωτικά και χρηματοδοτικά από το ΠΔΕ. Αναλυτικότερα:

Φορείς Εκτέλεσης (Χρηματοδότησης) του ΠΔΕ είναι οι φορείς που έχουν την ευθύνη για τον προγραμματισμό, την επιλογή και τη χρηματοδότηση των δημοσίων επενδύσεων. Σήμερα φορείς εκτέλεσης (χρηματοδότησης) του ΠΔΕ είναι δυνητικά: η Βουλή των Ελλήνων, τα Υπουργεία, οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και οι Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις.

Οι φορείς εκτέλεσης του ΠΔΕ ταυτίζονται με τους φορείς χρηματοδότησης και μόνο αυτοί έχουν:

α) δικαίωμα υποβολής πρότασης κατάρτισης ΠΔΕ (δικαίωμα υποβολής προτάσεων για λήψη ενάριθμων κωδικών - γραμμών προϋπολογισμού - για έργα και μελέτες δημοσίων επενδύσεων, προτάσεων ανάληψης υποχρεώσεων - προϋπολογισμού πιστώσεων - γραμμών ανάλυσης προϋπολογισμού για κάθε κωδικό και προτάσεων ετήσιας κατανομής του προϋπολογισμού για δέσμευση ετησίων πιστώσεων),
β) δικαίωμα υποβολής προτάσεων χρηματοδότησης ΠΔΕ, (δικαίωμα υποβολής προτάσεων για έγκριση μεταφοράς από το ΓΛΚ προς την ΤτΕ, χρηματοδοτήσεων συλλογικών αποφάσεων έργων και μελετών),
γ) δικαίωμα έκδοσης εγκρίσεων διάθεσης πιστώσεων (κατανομή του εγκεκριμένου συνολικού προϋπολογισμού κάθε ενάριθμου έργου σε αναλήψεις διακριτών νομικών δεσμεύσεων έναντι τρίτων) και
δ) δικαίωμα εντολών κατανομής πιστώσεων (δηλαδή μεταφοράς των χρηματοδοτήσεων που υλοποιεί το ΓΛΚ, προς την ΤτΕ, μετά την έγκριση της ΔΔΕ, σε κωδικούς ενάριθμων έργων και τους αντίστοιχους τραπεζικούς λογαριασμούς, προκειμένου να πληρωθούν από τους φορείς υλοποίησης οι δαπάνες εκτέλεσης των συμβάσεων και λοιπών δαπανών που περιλαμβάνει κάθε ενάριθμο έργο?γραμμή προϋπολογισμού του ΠΔΕ).

Όλες οι ενέργειες των φορέων εκτέλεσης τελούν υπό την έγκριση, σύμφωνη γνώμη ή εξουσιοδότηση της ΔΔΕ του ΥΠΑΑΝ, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο κατάρτισης, εκτέλεσης και χρηματοδότησης του ΠΔΕ και τους περιορισμούς διαθεσιμότητας πόρων του ΓΛΚ.

Φορείς Υλοποίησης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων μπορούν να είναι οι Φορείς Εκτέλεσης (Χρηματοδότησης) καθώς και Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου & Ιδιωτικού Δικαίου και Δημόσιες Επιχειρήσεις & Οργανισμοί, που εποπτεύονται από αυτούς. Οι φορείς υλοποίησης του ΠΔΕ προβαίνουν, στα πλαίσια των εγκεκριμένων προϋπολογισμών, των εγκρίσεων διάθεσης πιστώσεων και των ετησίων εγκεκριμένων πιστώσεων από τους φορείς εκτέλεσης, στις διαδικασίες δημοπράτησης και σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, στη λήψη αποφάσεων τμηματικής ή ολικής παραλαβής των παραδοτέων κάθε έργου ή σύμβασης, στην πιστοποίηση και έγκριση των αντίστοιχων λογαριασμών?οφειλών προς πληρωμή και στην καταβολή τους, μετά την εντολή κατανομής τους από τους φορείς εκτέλεσης προς την ΤτΕ.
 
Μεταρρυθμίσεις και προοπτικές
Το ΠΔΕ διέρχεται σήμερα μια δύσκολη περίοδο εξαιτίας μια σειράς παραγόντων που προέρχονται είτε από το νέο περιβάλλον που διαμορφώνει η παγκόσμια οικονομική κρίση, είτε από άλλους, κυρίως εσωτερικούς παράγοντες, που σχετίζονται με τη δομή και την οργάνωση της ελληνικής διοίκησης. Στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται σήμερα, η Ελλάδα διαθέτει λιγότερους δημόσιους πόρους για την χρηματοδότηση των πολιτικών της, ενώ ζητούμενο εξακολουθεί να παραμένει μία πιο αποτελεσματική διαχείριση του συστήματος χρηματοδότησης, υλοποίησης και αξιολόγησης των δημοσίων δαπανών, μετά την πολυετή εμπειρία που αποκτήθηκε από την μέχρι σήμερα υλοποίηση του ΠΔΕ.

Βασικός στόχος είναι η αναδιάρθρωση του τρόπου λειτουργίας του ΠΔΕ, με την υιοθέτηση βασικών αρχών προγραμματισμού, παρακολούθησης της υλοποίησής του και ανάληψης διορθωτικών κινήσεων σε περίπτωση που καταστεί αναγκαίο. Στόχος είναι το ΠΔΕ να αποτελέσει πραγματικό εργαλείο αναπτυξιακής πολιτικής που θα εξασφαλίζει στον βέλτιστο βαθμό τη συμπληρωματικότητα των δράσεων και την αποτελεσματικότητα των ασκούμενων πολιτικών.

Επιπλέον, η προσπάθεια αυτή εξυπηρετεί τη διαφάνεια στη λειτουργία του Προγράμματος, την ταχύτερη υλοποίηση του, την ορθή δημοσιονομική διαχείριση και την έγκαιρη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων μέσω ενός συστήματος ποινής - επιβράβευσης.

Όλα αυτά πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ήδη δρομολογημένες αλλαγές στον τρόπο σύνταξης του προϋπολογισμού σε πολυετή βάση και με κριτήρια τα οποία συσχετίζουν τη δαπάνη με την απόδοση, καθώς επίσης και τις γενικότερες αλλαγές που πραγματοποιούνται στη λογιστική αποτύπωση των δημοσίων οικονομικών.

Τέλος, η αναδιάρθρωση του ΠΔΕ οφείλει να συντονιστεί με τις αλλαγές που επέφερε η αρχιτεκτονική της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας με το σχέδιο «Καλλικράτης», που έχει μεταβάλλει ριζικά το χάρτη της διοίκησης στην Ελλάδα, γεγονός που υπαγορεύει αλλαγές στο σύστημα χρηματοδότησης, διαχείρισης και αξιολόγησης των δημοσίων επενδύσεων.

Προς τις παραπάνω κατευθύνσεις πολιτικής έχουν ήδη πραγματοποιηθεί οι ακόλουθες αλλαγές:

α) Τροποποίηση διαδικασίας χρηματοδότησης των συγχρηματοδοτούμενων έργων του ΠΔΕ με τη λειτουργία του Κεντρικού Λογαριασμού ΕΣΠΑ (οδηγός λειτουργίας του Κεντρικού Λογαριασμού ΕΣΠΑ που εγκρίθηκε από το ΥΠΑΑΝ, αρ. πρωτ. 2164/ΕΥΘΥ 181/20.1.2011?Α_Α: 4Α95Φ?83).
β) Οι νέες διαδικασίες που επιβλήθηκαν για τον προγραμματισμό και την εκτέλεση του ΠΔΕ, πλήρως εναρμονισμένες με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και του δεσμευτικού, σύμφωνα με τις επιταγές του προϋπολογισμού, προγραμματισμού σε επίπεδο Επιχειρησιακού Προγράμματος και Φορέα Χρηματοδότησης. Οι διαδικασίες αυτές περιγράφονται στην Εγκύκλιο Οδηγιών για την Υποβολή Προτάσεων Κατάρτισης και Χρηματοδότησης του ΠΔΕ 2011 του ΥΠΑΑΝ (ΑΠ 11271/ΔΕ?1542/15.3.2011).